Rynek gier hazardowych rozwinął się w Polsce na początku lat 90. Szybko zyskał szerokie grono zainteresowanych tego typu rozrywką. W 2010 roku wprowadzono przepisy i ustawy regulujące gry hazardowe, co spowodowało spadek liczby urządzeń umożliwiających grę na automatach. Przepisy nie sprawiły jednak, że mniej osób wpada w sidła hazardu.
Czym jest hazard?
Przyjmując definicję ICD 10, patologicznym hazardem określa się “częste, powtarzające się epizody uprawiania hazardu, które dominują w życiu człowieka, prowadzą do naruszenia norm oraz zobowiązań społecznych, zawodowych, materialnych i rodzinnych. Dotknięci tym zaburzeniem ryzykują utratę pracy, zaciągają pokaźne długi oraz kłamią i łamią prawo dla uzyskania pieniędzy lub uniknięcia spłacania długów. Opisują intensywny popęd do gry, nad którym trudno im zapanować, połączony z pochłonięciem przez myśli i wyobrażenia dotyczące czynności hazardowych oraz okoliczności, które im towarzyszą” (ICD 10, 2000; 178).
Uzależnienie od hazardu – statystyki
Gry o pieniądze są niezwykle emocjonujące. Wciągają osoby w różnym wieku, niezależnie od płci. Mimo rosnącej świadomości społecznej i negatywnych skutków, jakie ma hazard na życie osobiste, prawie 40% Polaków powyżej 15. roku życia uprawia hazard. Badania przeprowadzone przez CBOS potwierdzają, że o ryzyku uzależnienia od hazardu można mówić w przypadku prawie 4% Polaków, a prawie 1% graczy przyznaje, że ma problem z hazardem.
Analiza wyników różnych badań i sondaży pozwala wyciągnąć wnioski, że najczęściej w uzależniające gry na pieniądze grają mężczyźni pomiędzy 18 a 35 rokiem życia, którzy zarabiają dobrze i oceniają swoją sytuację finansową jako dobrą. Niepokojące są jednak wnioski, które doprowadzają do tego, że wpaść w sidła hazardu łatwo mogą osoby nieletnie lub bardzo młode (do 24. roku życia), posiadające wykształcenie niższe i oceniające swoją sytuację jako słabą. Co więcej, w grupie ryzyka częściej wymienia się mężczyzn niż kobiety.
Dlaczego gry hazardowe uzależniają?
Wpadnięcie w sidła hazardu jest wypadkową czynników osobowościowych, takich jak niedojrzałość emocjonalna, a także silna potrzeba udowodnienia sobie i innym swojej wartości, i związana z tym potrzeba odniesienia sukcesu.
Gry hazardowe analizowane z perspektywy socjologicznej, to gry, od których uzależniamy się ze względu na chęć uczestniczenia w grupie podobnych do siebie osób, powielanie wzorców społecznych, a także wysoki współczynnik przyzwolenia na granie w gry.
Osoby uzależnione od hazardu odczuwają dużą przyjemność z niewielkiej wygranej, ale także z przegranej. Dzięki temu mają pretekst do dalszej gry i szansę na odegranie się. Stałe napięcie i ryzyko sprawia, że hazardziści to osoby uzależnione od niepewności emocjonalnej. Grając, mają poczucie działania, które sprawia, że nie czują się bierni, ale aktywni życiowo i spełnieni.
Granie w uzależniające gry na pieniądze – dlaczego to robimy?
Wśród przyczyn podejmowania się gier hazardowych, wymienia się wiele czynników, które mają związek nie tylko z psychicznymi, indywidualnymi cechami, ale także społecznymi aspektami grania w gry na pieniądze. Wśród przyczyn najczęściej wymienia się:
- chęć poprawienia sytuacji materialnej,
- potrzeba wygranej,
- oczekiwanie dużej wygranej,
- poprawa samopoczucia,
- chęć rozerwania się, przeżycia silnych emocji,
- zdobycie dodatkowych pieniędzy,
- chęć odegrania się za przegraną.
Uzależnienie od gier hazardowych – objawy
Problem z hazardem najczęściej w pierwszej kolejności zauważają rodzina i przyjaciele. Objawy typowe dla patologicznego hazardzisty to:
- kontynuowanie grania w gry na pieniądze mimo braku zysku i odczuwanego dyskomfortu,
- niezdolność do opanowania uczucia konieczności grania,
- nieustanne myślenie o chęci grania i wyobrażanie sobie okoliczności gry,
- intensywne pragnienie grania w gry,
- powtarzające się epizody hazardowe.
Jak leczyć hazard?
Pierwszym krokiem leczenia hazardu jest zrozumienie problemu i chęć zmiany. Hazard to uzależnienie behawioralne, które doprowadza do patologicznych stanów świadomości. Osoba uzależniona musi zrozumieć, że jest chora i potrzebuje pomocy. Jest to o tyle trudne, że hazardziści stale czują się niezaspokojeni. Nawet najmniejsza wygrana cieszy i zachęca do dalszej gry. Przegrana oddziałuje na chęć rewanżu i odegrania się. Sprawia, że osoba uzależniona od hazardu traci kontrolę, a często także pieniądze. Patologiczni hazardziści niszczą relacje rodzinne i doprowadzają do kłopotów finansowych.
Aby leczenie hazardu było skuteczne, konieczne jest zaakceptowanie uzależnienia i podjęcie terapii w ośrodku leczenia uzależnień, który pozwoli zbudować świat na zdrowych i rozsądnych wartościach.